Trám răng và hàn răng duy trì được bao lâu?
Câu hỏi về độ bền của phương pháp trám răng hay hàn răng là một trong những mối quan tâm hàng đầu của bệnh nhân khi lựa chọn điều trị. Mặc dù về cơ bản, trám răng với hàn răng khác nhau như thế nào là cách gọi chứ không phải là kỹ thuật khác biệt, nhưng thời gian duy trì của chúng phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng, chủ yếu là loại vật liệu trám và cách chăm sóc răng miệng sau đó.Không có một con số cụ thể nào cho biết chính xác một miếng trám răng sẽ tồn tại được bao lâu, bởi vì nó là kết quả của sự tương tác giữa vật liệu, kỹ thuật của nha sĩ, thói quen sinh hoạt và cách vệ sinh răng miệng của bệnh nhân. Tuy nhiên, chúng ta có thể đưa ra ước tính về tuổi thọ trung bình của các loại vật liệu trám phổ biến:

1. Vật liệu Amalgam (trám bạc):
- Thời gian duy trì: Thường kéo dài từ 10 đến 15 năm, thậm chí có thể lâu hơn nếu được chăm sóc tốt.
- Đặc điểm: Amalgam nổi tiếng với độ bền cao và khả năng chịu lực ăn nhai tốt, ít bị mòn theo thời gian. Đây là lý do nó được sử dụng rộng rãi cho các răng hàm ở phía sau.
- Yếu tố ảnh hưởng: Mặc dù rất bền, amalgam vẫn có thể bị hỏng nếu chịu lực ăn nhai quá mạnh, hoặc nếu có sự thay đổi cấu trúc răng xung quanh. Tuy nhiên, việc nó bị bong tróc hoàn toàn là khá hiếm.
2. Vật liệu Composite (trám răng thẩm mỹ):
- Thời gian duy trì: Thường kéo dài từ 5 đến 7 năm, một số trường hợp có thể lên đến 10 năm hoặc hơn.
- Đặc điểm: Composite được ưa chuộng vì màu sắc tự nhiên, hòa hợp với màu răng thật, mang lại tính thẩm mỹ cao. Tuy nhiên, nó kém bền hơn amalgam một chút và dễ bị nhiễm màu hơn nếu thường xuyên tiếp xúc với các loại thực phẩm, đồ uống sẫm màu (cà phê, trà, rượu vang đỏ...).
- Yếu tố ảnh hưởng:
- Vị trí trám: Trám composite ở răng cửa hoặc các vị trí ít chịu lực ăn nhai sẽ bền hơn ở các răng hàm phía trong.
- Thói quen ăn uống: Nhai đồ cứng, cắn đá, hoặc nghiến răng có thể làm mòn hoặc nứt vỡ miếng trám composite nhanh hơn.
- Vệ sinh răng miệng: Nếu không vệ sinh tốt, sâu răng có thể tái phát xung quanh miếng trám, làm hỏng kết cấu chung.
3. Vật liệu GIC (Glass Ionomer Cement):
- Thời gian duy trì: Thường kéo dài từ 3 đến 5 năm.
- Đặc điểm: GIC có khả năng giải phóng fluoride, giúp bảo vệ răng khỏi sâu răng tái phát. Tuy nhiên, vật liệu này kém bền hơn composite và amalgam, dễ bị mòn hơn khi chịu lực ăn nhai.
- Yếu tố ảnh hưởng: GIC thường được dùng cho các trường hợp trám nhỏ, ít chịu lực, hoặc cho răng sữa ở trẻ em. Do đó, tuổi thọ của nó cũng thấp hơn.
4. Vật liệu trám sứ (Ceramic/Inlay/Onlay):
- Thời gian duy trì: Có thể kéo dài từ 10 đến 20 năm hoặc lâu hơn, tương đương với răng thật.
- Đặc điểm: Sứ là vật liệu có độ bền, độ cứng và tính thẩm mỹ rất cao, gần như răng thật. Tuy nhiên, quy trình thực hiện phức tạp hơn (thường cần 2 buổi hẹn để lấy dấu và chế tác tại labo), và chi phí rất cao.
- Yếu tố ảnh hưởng: Dù rất bền, sứ vẫn có thể bị nứt vỡ nếu chịu lực tác động quá mạnh hoặc do tai nạn.

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến tuổi thọ của miếng trám:
- Kỹ thuật của nha sĩ: Một miếng trám được thực hiện đúng kỹ thuật, khô ráo, không có bọt khí, và được tạo hình chuẩn xác sẽ có tuổi thọ cao hơn. Việc mài và tạo hình miếng trám để đảm bảo khớp cắn chuẩn là rất quan trọng để tránh gây ra lực cắn không đều, làm hỏng miếng trám.
- Mức độ tổn thương ban đầu của răng: Nếu răng bị sâu quá lớn hoặc quá sâu, miếng trám sẽ phải chịu nhiều áp lực hơn và có thể không bền bằng miếng trám trên một lỗ sâu nhỏ.
- Vị trí của răng được trám: Răng hàm chịu lực ăn nhai lớn hơn răng cửa, do đó miếng trám ở răng hàm thường có xu hướng nhanh hỏng hơn nếu không chọn vật liệu phù hợp.
- Thói quen sinh hoạt: Các thói quen xấu như nghiến răng (bruxism), cắn móng tay, cắn các vật cứng (bút, kẹo cứng) có thể làm miếng trám bị nứt, vỡ hoặc bong tróc.
- Vệ sinh răng miệng: Dù đã trám, việc vệ sinh răng miệng không đúng cách vẫn có thể dẫn đến sâu răng tái phát xung quanh miếng trám, làm hỏng liên kết giữa vật liệu trám và răng thật.
- Chế độ ăn uống: Thường xuyên ăn các thực phẩm có đường, axit, hoặc đồ quá nóng/quá lạnh có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của miếng trám, đặc biệt là composite.
- Kiểm tra nha khoa định kỳ: Việc thăm khám nha sĩ định kỳ (6 tháng/lần) giúp phát hiện sớm các vấn đề với miếng trám, như nứt nhỏ, mòn, hoặc sâu răng tái phát, để có thể sửa chữa kịp thời trước khi vấn đề trở nên nghiêm trọng.
Tổng kết lại, tuổi thọ của miếng trám răng không chỉ phụ thuộc vào việc trám răng với hàn răng khác nhau như thế nào về vật liệu, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào cách bạn chăm sóc và bảo vệ răng miệng sau điều trị. Việc lựa chọn vật liệu phù hợp, kết hợp với kỹ thuật trám của nha sĩ giỏi và chế độ chăm sóc răng miệng khoa học sẽ giúp miếng trám của bạn duy trì được lâu dài, bảo vệ nụ cười khỏe mạnh của bạn.